Sport wordt over de hele wereld gezien als inspiratiebron, ook dichters en schrijvers hebben de schoonheid van sportmetaforen omarmd in hun vak. Veel gedichten spreken over strijd en overwinning, wat al sinds de oudheid een veelvoorkomend thema is. Dichters hebben het talent om met hun woorden een verhaal helemaal tot leven te brengen, sportmetaforen dragen hieraan bij. Laten we kijken naar een paar veelvoorkomende sportmetaforen binnen de poëzie.
Overwinning
In de wereld van sport is overwinning vaak het einddoel. Een olympische sporter kan vast beamen hoeveel tijd en passie er wordt gestoken in die ene prestatie. Overwinning voelt dan ook triomfantelijk, een gevoel van blijdschap dat je overvalt. Ook voor supporters van sport is dit een ongekend gevoel. Voor hen is het wedden op sport met betFIRST een manier om spanning te ervaren en de sensatie te ondervinden van eventuele winst. Niet zo gek dus dat dichters het concept overwinning al eeuwenlang verkiezen in hun kunst.
Overwinning kan naast blijdschap nog vele andere emoties oproepen. De veelzijdigheid van het onderwerp biedt vele mogelijkheden. Zelfs Shakespeare gebruikt de term ‘victory’ in zijn verhalend gedicht “A Lover’s Complaint”. Hier volgen enkele voorbeelden van goede metaforen met de nadruk op overwinning.
Poem 67 (Poems by Number), door Emily Dickinson
“Not one of all the purple Host
Who took the Flag today
Can tell the definition
So clear of Victory”
(Fragment uit “Poem 67” van Emily Dickinson)
De Winnaar, door Willem Bernardus Tijssen
“Voor wie denkt ik kan mijn doel halen,
Die weet wat die wil zonder gepraat.
Voor wie denkt niet te zullen falen,
Die weet dat zijn wilskracht hem ten dienste staat.
Voor wie denkt dat niet alleen woorden de toekomst bepalen,
Die voegt de woorden bij de daad;
Want wie vertrouwt op zijn eigen daad,
Die weet dat hij ook sprakeloos op eigen benen staat.”
(Fragment uit “De Winnaar” van Willem Bernardus Tijssen)
Kracht
Een andere metafoor die we vaak terugzien in poëzie is het begrip kracht. In sportgedichten wordt dit onderwerp vaak uitgelicht. Bij teamsporten bundelen teamgenoten hun kracht en vinden zij een manier om samen sterk te staan. In sporten als hardlopen of dans spreek je vaak over een innerlijke wilskracht en passie voor sport. Uiteraard is het begrip kracht in gedichten breed inzetbaar, denk bijvoorbeeld aan het vinden van je eigen kracht of je kracht gebruiken om iets te doen waar je tegenop ziet.
Zelf schijnen, door Martin Gijzemijter
“Als de zon even niet thuis geeft,
Kies er dan voor om zélf te schijnen.
Wees het licht voor wie dat nodig heeft,
Totdat de wolken weer verdwijnen.”
(Gedicht “Zelf schijnen” van Martin Gijzemijter)
Muzikanten en storytelling
Singer-songwriters creëren met hun melodische klanken en pakkende teksten een verhaal waar veel mensen zich in kunnen vinden. De kracht van storytelling in combinatie met muziek is dat ieder mens een eigen invulling geeft aan de betekenis van de kunst. In nummers van artiesten zien we opnieuw sportreferenties terugkomen, sportmetaforen kunnen een duidelijk beeld van bijvoorbeeld relaties of liefde schetsen.
The Alchemy, door Taylor Swift
“Shirts off, and your friends lift you up over their heads
Beer sticking to the floor
Cheers chanted, cause they said
There was no chance, trying to be
The greatest in the league
Where’s the trophy?
He just comes running over to me.”
(Fragment uit het nummer “The Alchemy” van Taylor Swift)
Zoals je ziet zijn de variaties op sportmetaforen eindeloos. Dichters, schrijvers en singer-songwriters gaan hier slim mee om door deze metaforen in te zetten voor verschillende doeleinden. Thema’s als uitdaging, overwinning en kracht, die we vaak terug zien in de sport, krijgen op deze manier een hele nieuwe betekenis. Wat is jouw favoriete gedicht dat gebruik maakt van een sportmetafoor?